W artykule:
Tempo życia, stres, nadmiar obowiązków i zobowiązań powodują, że coraz więcej osób ma problemy z układem nerwowym. Bezsenność, kłopoty z pamięcią i koncentracją, zwiększona częstotliwość stanów depresyjnych i zaburzeń nerwicowych to w dużej mierze efekt niezdrowego stylu życia i nieprawidłowej diety. Warto zmieniać nasze życie na lepsze, wprowadzając znacznie więcej aktywności fizycznej, stosując techniki relaksacyjne czy korzystać z dużo bardziej zróżnicowanego jadłospisu. Niektóre jego składniki mają bardziej spektakularne znaczenie niż inne. Do takich elementów należy tryptofan, określany często nawet jako magiczny aminokwas.
Co to jest tryptofan?
Tryptofan należy do aminokwasów egzogennych, czyli takich, których organizm nie jest w stanie sam wytworzyć. W związku z tym do naszych zadań należy dostarczenie naszemu ciału tego związku razem z pożywieniem. Omawiany aminokwas egzogenny stanowi element, z którego – w obecności kwasu foliowego, witaminy B6 i B12 – powstaje serotonina, nazywana potocznie hormonem szczęścia.
Serotonina nie tylko poprawia nastrój, ale pomaga również w uregulowaniu snu i apetytu, przeciwdziała depresji, pomaga przy odchudzaniu.
Sprzymierzeńcem tryptofanu jest dieta bez nadmiernego ograniczania węglowodanów, ponieważ ich odpowiednia ilość w pożywieniu sprzyja wchłanianiu tego aminokwasu. Kiedy poziom tryptofanu jest zbyt niski, mamy o wiele większą chęć na produkty węglowodanowe.
Tryptofan bierze udział w syntezie serotoniny – hormonu szczęścia!
Właściwości tryptofanu
- Ten aminokwas egzogenny bierze udział w syntezie serotoniny, nazywanej hormonem szczęścia.
- Posiada duży wpływ na wydzielanie melatoniny, hormonu wpływającego na dobry, wartościowy sen.
- Pozytywnie wpływa na pracę całego układu nerwowego, wspomaga pracę neuroprzekaźników.
- Bierze udział w syntezie białek.
- Poprawia odporność organizmu.
- Wspiera laktację.
- Hamuje apetyt, jest także konieczny do budowania tkanki mięśniowej (wynika z tego, że wspomaga skuteczne odchudzanie, o ile pokusimy się o jakąś aktywność fizyczną!).
- Ma pozytywny wpływ na wzrok, dzięki temu, że bierze udział w syntezie rodopsyny, poprawiającej widzenie po zmroku oraz kinureiny – filtra UV, który produkowany jest w gałce ocznej.
- Niedobór tego aminokwasu może skutkować stanami lękowymi i depresyjnymi, problemami ze snem, wahaniami nastroju, a także nadmiernym apetytem.
Według badań wykonywanych z uwzględnieniem różnic między płcią męską i żeńską, u kobiet zaobserwowano większą wrażliwość na utratę tryptofanu z organizmu, co może skutkować wahaniami nastroju i w konsekwencji prowadzić do depresji.
Kobiety są bardziej wrażliwe na utratę tryptofanu, niż mężczyźni.
W jakich produktach spożywczych znajdziemy tryptofan?
Najwięcej omawianego aminokwasu znajduje się w następujących produktach:
- pestki dyni, ziarna słonecznika i sezamu, ziarna soi,
- nabiał, w szczególności sery żółte i białe, ser typu mozzarella, parmezan, jajka,
- mięso i ryby, zwłaszcza indyk, kurczak, cielęcina, dorsz, tuńczyk,
- warzywa strączkowe, szpinak, banany,
- orzechy i migdały,
- spirulina, suszone białko jaj.
Jak działa na nasz organizm niedobór tryptofanu, a jak jego nadmiar?
Zbyt mała ilość omawianego związku może objawiać się pogorszeniem nastroju, problemami ze snem, przygnębieniem, stanami lękowymi, spadkiem energii. Często pojawiają się także problemy z regulacją ilości jedzenia, nadmiernym objadaniem się, co w efekcie może prowadzić do nadwagi.
Jeśli ilość tego aminokwasu zawarta w diecie nie jest wystarczająca, można wtedy (zawsze w porozumieniu z lekarzem) posiłkować się suplementami. Warto jednak dawkować je zgodnie z zaleceniami producenta, gdyż jego nadmiar również może mieć swoje negatywne skutki.
W przypadku nadmiaru tryptofanu mogą pojawić się bóle głowy, suchość w ustach, gorsze samopoczucie, nadmierna senność, nudności, wymioty, a także niewyraźne widzenie.