Dieta lekkostrawna – co i jak jeść, a czego unikać?

Dieta lekkostrawna stanowi odmianę żywienia podstawowego, stosowanego w przypadku zarówno ludzi zdrowych, jak i chorych. Stosuje się ją często w razie wystąpienia początkowych objawów chorobowych, także w zakładach leczniczych. Artykuł szczegółowo omawia ten rodzaj delikatnej dla żołądka diety i mówi na o tym:

1. Co to jest?
2. Dla kogo – jakich pacjentów jest przeznaczona?
3. Założenia i zalecenia tej metody żywienia.
4. Co jeść, a czego unikać w swoim jadłospisie?
5. Produkty zakazane przy tej diecie.
6. W jak sposób przygotować posiłki, czyli prawidłowe techniki kulinarne.
7. Przepisy na krem z dyni i filet z dorsza.

Co to jest dieta lekkostrawna?

Ten sposób odżywiania ma za zadanie przede wszystkim zmniejszenie obciążenia układu pokarmowego. Stosuje się go szczególnie wtedy, kiedy układ trawienny potrzebuje wsparcia i odpoczynku, np. po operacjach, w chorobach przewodu pokarmowego, czy w trakcie rekonwalescencji. Stanowi dobre rozwiązanie także w przypadku występowania wzdęć, zgagi oraz bólów brzucha.

Wśród głównych założeń tej diety możemy wymienić: unikanie ciężkostrawnych potraw oraz takich, które mogą podrażniać żołądek i jelita.

Dieta lekkostrawna – dla kogo jest przeznaczona?

1. Generalnie dieta lekkostrawna jest stosowana jako pierwsza, początkowa dieta po przyjęciu chorego do szpitala, zanim zostanie postawione rozpoznanie i ustalona dieta właściwa.
2. Oprócz tego wybiera się ją dla osób po operacji i znajdujących się w okresie rekonwalescencji.
3. Także dla tych, którzy po prostu posiadają określone problemy trawienne.

Dieta łatwostrawna może być stosowana w następujących przypadkach:

Dla osób z chorobami układu pokarmowego

Wśród takich schorzeń możemy wymienić:

• Stany zapalne błony śluzowej żołądka i jelit.
• Nadwrażliwość jelit, czyli zespół jelita drażliwego (IBS).
• Choroby nowotworowe.
• Refluks żołądkowo-przełykowy (GERD).
• Wrzody żołądka i dwunastnicy.

Dla osób chorych

Pacjenci leżący, z zaburzeniami pracy przewodu pokarmowego powinno odżywiać się właśnie w ten sposób. Poza tym jest to pomocny sposób żywienia dla osób cierpiących z powodu choroby:

• Nerek.
• Dróg moczowych.
• Płuc i układu oddechowego.
• Stłuszczenia lub zapalenie wątroby.
• Zapalenia trzustki.
• Cukrzycy.
• Serca.

Dla rekonwalescentów po ciężkich chorobach bądź zabiegach chirurgicznych

Tutaj możemy wymienić osoby, które przeszły zabiegi chirurgiczne na żołądku, jelitach lub innych częściach układu trawiennego.Także ci pacjenci, którzy przebyli operacje nie związane z układem pokarmowym. Wówczas dieta zmniejsza ryzyko problemów trawiennych.

Dla kobiet w ciąży

Łagodzi dolegliwości związane z porannymi nudnościami. Także zapobiega zgadze, która zdarza się w trakcie ciąży i wynika z nacisku rosnącego płodu na żołądek.

Dla seniorów

Wraz z wiekiem zwalnia praca układu pokarmowego. Lekkie posiłki zmniejszają dolegliwości trawienne i są łatwiejsze do strawienie, co pomaga utrzymać regularne wypróżnienia i minimalizuje zaparcia.

Dla osób z problemami żołądkowymi

Powszechnie dieta taka stosowana jest krótkotrwale przy problemach żołądkowych (zatrucie, niestrawność, ból brzucha).

Założenia do diety oszczędzającej układ pokarmowy

Założeniem dla tego łagodnego sposobu odżywiania pozostaje dostarczenie pacjentowi takiej samej ilości energii i składników pokarmowych, jak w przypadku diety podstawowej. Jednak tym, co odróżnia oba rodzaje żywienia to odpowiedni dobór produktów, a także konkretne techniki przyrządzania posiłków.

Poza tym dietę na lekkie trawienie warto modyfikować w zależności od konkretnego schorzenia pod względem wartości energetycznej, procentowej zawartości białek, tłuszczów czy węglowodanów oraz określonych produktów spożywczych.

Dieta lekkostrawna – zalecenia

Ogólne zalecenia dla tej metody żywienia obejmują spożywanie 4-5 niewielkich posiłków dziennie, o regularnych porach oraz ostatniego posiłku nie później niż 2 godziny przed snem. Mniejszy pojedynczy posiłek, ale spożywany częściej pozostaje znacznie łatwiejszy do strawienia.

Planując posiłki powinniśmy wykluczyć lub znacznie ograniczyć potrawy tłuste, smażone, pieczone tradycyjnie, wędzone, wzdymające czy ostro przyprawione.

Ograniczyć należy również błonnik, którego zawartość w jadłospisie nie powinna przekroczyć 25g na dobę. Oczywiście błonnik stanowi ważny składnik dla zdrowia jelit, jednak jego zawartość w diecie łagodnej dla żołądka należy ograniczyć. Dzięki temu nie obciążamy nadmiernie układu pokarmowego. Dlatego unikamy surowych warzyw i owoców, a także produktów pełnoziarnistych.

Zawartość błonnika w posiłkach możemy zmniejszyć stosując kilka prostych zabiegów:

• Wybierając owoce szukajmy dojrzałych egzemplarzy, a w przypadku warzyw wybierzmy te młode i delikatne.
• Obierajmy owoce ze skórki i przetrzyjmy je przez sito, by usunąć pestki.
• Lepiej sprawdzą się owoce gotowane, miksowane, np. przetarty kompot z jabłek.
• W przypadku produktów zbożowych wybierzmy te oczyszczone.

Dieta lekkostrawna – produkty zakazane

Stosując ten sposób odżywania trzeba wiedzieć, co jeść, a czego nie jeść. Produkty zakazane w tym przypadku to między innymi:

• Smażone potrawy, do których możemy zaliczyć frytki, smażone mięsa czy  panierowane potrawy.
• Tłuste mięsa, takie jak wieprzowina bądź baranina.
• Surowe warzywa, na przykład kapusta, cebula, czosnek.
• Nasiona i orzechy, bo zawierają znaczne ilości tłuszczu i błonnika.
• Ostre przyprawy, między innymi takie jak: chili, pieprz cayenne.
• Napoje gazowane i alkohol, ponieważ powodują wzdęcia i podrażniają żołądek.

W takim razie co jeść?

Wśród produktów wskazanych przy tej metodzie żywienia, możemy wymienić między innymi:

1. Ryby, które generalnie zaliczamy do raczej zdrowych elementów diety, na przykład: dorsz, pstrąg czy sola.
2. Chude mięsa, wśród których można wymienić: drób (taki jak kurczak, indyk), cielęcinę, królika.
3. Warzywa gotowane, przykładowo marchew, ziemniaki, dynia, cukinia.
4. Owoce, ale unikamy surowych: ewentualnie banany, jabłka (pieczone lub gotowane), morele (suszone, ale bez siarki).
5. Produkty zbożowe, takie jak: białe pieczywo, ryż biały, makaron pszenny.
6. Nabiał typu jogurt naturalny, kefir czy twaróg chudy.

Wskazane techniki kulinarne

Wśród technik kulinarnych zalecanych do przygotowanie omawianej metody odżywiania wymienić można:

• Gotowanie w wodzie lub na parze.
• Duszenie (bez wcześniejszego obsmażania).
• Pieczenie w pergaminie, folii (przezroczystej).
• Pieczenie w naczyniach ceramicznych.
• Przygotowanie potraw w piekarniku.

Techniki niedozwolone w przypadku chęci stosowania delikatnej, niskotłuszczowej diety to:

• Smażenie.
• Pieczenie na tłuszczu.
• Grillowanie.

Zupy i sosy można zagęszczać zawiesiną z mąki i mleka lub śmietanki bądź żółtkiem. Nie należy stosować zasmażek.

Istotne pozostaje, żeby potrawy zostały przygotowane na bieżąco. Świeże posiłki stanowią lepsze „paliwo” dla organizmu i ograniczają możliwość zakażenia bakteryjnego jedzenia.

Dieta lekkostrawna – przepisy

Przepis na pieczone filety z dorsza z warzywami

Składniki:

• 2 filety z dorsza
• 1 cukinia
• 1 marchewka
• 1 czerwona papryka
• Sok z 1 cytryny
• 2 łyżki oliwy z oliwek
• Sól i pieprz

Przygotowanie:

1. Filety z dorsza skrop sokiem z cytryny, dopraw solą i pieprzem.
2. Warzywa pokrój w cienkie paski.
3. Na blasze do pieczenia ułóż warzywa, skrop oliwą i posól.
4. Na warzywach ułóż dorsza, przykryj folią aluminiową.
5. Piecz w piekarniku nagrzanym do 180°C przez 20-25 minut.

Przepis na krem z dyni

Składniki:

• 500 g dyni
• 2 marchewki
• 1 ziemniak
• 1 litr bulionu warzywnego
• 2 łyżki oliwy z oliwek
• Sól

Przygotowanie:

• Wykrój wnętrze dyni i pokrój w kostkę.
• Marchewki i ziemniak obierz i pokrój w kostkę.
• W dużym garnku rozgrzej oliwę, dodaj warzywa i smaż przez kilka minut.
• Zalej bulionem, doprowadź do wrzenia, a następnie gotuj na małym ogniu przez 20 minut, dopóki warzywa nie będą miękkie.
• Przygotowany bulion zmiksuj na gładki krem i dopraw solą do smaku.

Jak wdrożyć dietę łagodną dla żołądka?