W artykule:
Poza prostą informację „Proszę wziąć zaraz po jedzeniu” lub „… przed jedzeniem”, którą najczęściej możemy usłyszeć od lekarza lub farmaceuty w aptece, najczęściej taki temat, jak interakcje leków z żywnością jest pomijany i marginalizowany przy ustalaniu terapii farmaceutycznej.
Według danych podanych przez GUS za 2014 rok (Europejskie Ankietowe Badanie Zdrowia EHIS) , w Europie 77% kobiet i 63% wszystkich mężczyzn zażywa leki. Pośród nastolatków leki zażywa co druga osoba, a wśród osób w wieku 50 lat – 80% spośród nich. Z kolei podaje się, że w Polsce codziennie ponad 2 mln Polaków kupuje leki.
Widzimy zatem, że w związku z postępującą farmaceutyzacją życia, taka kwestia jak interakcje leków z żywnością staje się jednym z ważniejszych elementów terapii, która już nawet nie tyle powinna pomóc, co przede wszystkim nie zaszkodzić naszemu organizmowi.
Interakcje leków z żywnością – o czym warto pamiętać
W przypadku zażywania leków ważna jest nie tylko dawka, ale też pora przyjmowania. Istotne jest, aby stosować się do zaleceń lekarza i zaleceń z ulotki preparatu.
Często leki należy przyjmować na czczo, gdyż substancje czynne, które są w nich zawarte mogą wchodzić w interakcje ze składnikami produktów żywnościowych. To z kolei może niekorzystnie wpływać na zdrowie – może obniżać lub zwiększać działanie leków i powodować niebezpieczne dla zdrowia skutki uboczne.
Czas, w którym można bezpiecznie spożyć posiłek zależy oczywiście od rodzaju leku.
Ogólne zasady przyjmowania leków
- Zawsze czytajmy ulotkę dołączoną do opakowania i postępujmy zgodnie z zaleceniami.
- Leki popijajmy szklanką wody.
- Nie zażywajmy leków w czasie posiłku, nie mieszajmy go z nim, chyba że lekarz zaleci inaczej.
- Najbezpieczniej jest przez godzinę powstrzymać się od spożywania posiłków i płynów innych niż woda, są jednak również leki, które lepiej jest stosować razem z jedzeniem, tak aby zapobiegać podrażnieniu żołądka.
- Nie mieszajmy leku w gorącym napoju, ponieważ wysoka temperatura może obniżyć jego skuteczność.
- Nie należy zażywać preparatów witaminowo-mineralnych razem z lekami, gdyż mogą zaburzać ich wchłanianie.
- Nigdy nie wolno zażywać leków wraz z alkoholem.
- Leki popijamy wodą niegazowaną, gdyż inne napoje również mogą wpływać na skuteczność leku.
Jakie produkty mogą szczególnie źle wpływać na działanie leków?
- Popijanie środków zawierających związki żelaza herbatą zmniejsza o kilkadziesiąt procent ich wchłanianie.
- Sok grejpfrutowy, zawierający flawonoidy i pochodne kumaryny, zaburza metabolizowanie niektórych leków, np. statyn, powoduje też zwiększenie stężenia we krwi leków przeciwhistaminowych , co może prowadzić do zaburzeń rytmu serca.
- Produkty zawierające dużo wapnia (mleko, sery, jogurty, suplementy) mogą znacząco zmniejszyć wchłanianie niektórych leków (np. stosowanych w leczeniu zakażenia dróg moczowych i oddechowych).
- Błonnik pokarmowy może zmniejszać wchłanianie leków antydepresyjnych.
- Produkty bogate w wit. K (sałata, kapusta, brokuły, kalafior, fasola, jajka) mogą powodować osłabienie działania leków przeciwzakrzepowych.
- Surowy czosnek lekko rozrzedza krew, dlatego lepiej nie jeść go przez 2-3 godziny przed i po zażyciu leków z kwasem acetylosalicylowym.
- Paracetamolu lepiej nie łączyć z preparatami na bazie jeżówki, nigdy też nie wolno pić alkoholu podczas przyjmowania paracetamolu – taka mieszanka zwiększa ryzyko uszkodzenia wątroby.
- Biorąc leki na katar należy odstawić alkohol i kawę – pseudofedryna w nich zawarta w połączeniu z kofeiną może powodować palpitacje serca, a dodatek alkoholu może uszkodzić wątrobę.
- Przy stosowaniu nitrogliceryny warto unikać alkoholu – może on spowodować rozszerzenie naczyń krwionośnych i gwałtowny wzrost ciśnienia krwi.
Interakcje leków z żywnością występują i są ważne dla zdrowia
Warto zdawać sobie sprawę, że interakcje leków z żywnością we wszelkiej postaci (zarówno żywność stała, jak i napoje, soki) występują i pilnować sposobu zażywanych przez nas lekarstw.
Przy przyjmowaniu leków należy zwracać uwagę na dawkę i porę przyjmowania, najważniejsze jednak to stosowanie się do poleceń lekarza i informacji zawartych w ulotce.
Pamiętajmy też, aby poinformować lekarza o wszelkich lekach jakie bierzemy, ale także o suplementach diety i terapiach ziołowych.