W artykule:
Czym jest staza medyczna?
Staza medyczna, znana także jako opaska uciskowa, to prosty, ale bardzo skuteczny sposób na zatrzymanie mocnych krwawień z rąk i nóg. Jej zadaniem jest szybko zablokować przepływ krwi do rany, żeby poszkodowany się nie wykrwawił. Kiedyś była głównie używana w ratownictwie wojskowym. Teraz coraz częściej znajduje się w apteczkach sportowców, podróżników i osób, które lubią przetrwanie w trudnych warunkach.
Dlaczego staza powinna znaleźć się w Twoim plecaku?
Wypadki podczas aktywności outdoorowych zdarzają się częściej, niż myślisz. Upadek na rowerze, skaleczenie podczas wspinaczki, niefortunne cięcie nożem w trakcie biwakowania – to tylko kilka przykładów sytuacji, w których groźny krwotok może zagrozić życiu. W takich chwilach szybka reakcja i odpowiednie wyposażenie są niezbędne.
Staza medyczna jest lekka, zajmuje niewiele miejsca i może być użyta nawet jedną ręką. Jest idealnym elementem każdej apteczki turystycznej czy sportowej. Warto ją mieć, nawet jeśli liczysz, że nigdy nie będziesz musiał z niej skorzystać.
Jak wybrać stazę do aktywności outdoorowych?
Na rynku znajdziesz różne rodzaje staz – z rzepem lub mechanizmem skręcającym (tzw. windlass). Dostępne są też nowoczesne, automatyczne rozwiązania. Wybierając stazę do plecaka, zwróć uwagę na:
- Wielkość i wagę: Im lżejsza i bardziej kompaktowa, tym lepiej.
- Łatwość użycia: Sprawdź, czy możesz ją założyć samodzielnie, nawet jedną ręką.
- Odporność na warunki: Dobrze, jeśli staza jest odporna na wilgoć, zabrudzenia i niskie temperatury.
Warto przetestować wybrany model w domu, by mieć pewność, że w stresującej sytuacji poradzisz sobie z jej założeniem.
Jak prawidłowo użyć stazy medycznej?
Sama obecność stazy w plecaku nie wystarczy. Warto poświęcić chwilę, by nauczyć się jej używać. Możesz znaleźć krótkie filmy instruktażowe w internecie lub zapisać się na kurs pierwszej pomocy. Przećwicz zakładanie stazy na sobie i na kimś innym – w stresie liczy się automatyzm i wprawa.
- Załóż stazę powyżej miejsca krwawienia – najlepiej około 5-7 cm nad raną.
- Zaciśnij mocno – aż do zatrzymania krwawienia. Nie bój się użyć siły – to kwestia życia!
- Zaznacz czas założenia – np. markerem na skórze lub na samej stazie.
- Nie zdejmuj stazy do czasu przybycia pomocy medycznej.
Najczęściej popełnianym błędem jest zbyt luźne założenie opaski. Pamiętaj, że staza ma zatrzymać krwotok, a nie tylko lekko uciskać skórę.
Jakie są zagrożenia i skutki uboczne stosowania stazy?
Stosowanie stazy medycznej, choć ratuje życie w sytuacjach masywnych krwotoków, wiąże się z istotnymi zagrożeniami i skutkami ubocznymi. Jej użycie powinno być ograniczone wyłącznie do przypadków krytycznych.
Najważniejsze zagrożenia i skutki uboczne stosowania stazy medycznej:
- Ból i dyskomfort: Zakładanie stazy jest bardzo bolesne dla rannej osoby. Wymaga mocnego ucisku, który całkowicie blokuje dopływ krwi do kończyny.
- Niedotlenienie i martwica tkanek: Staza to zjawisko, które zatrzymuje przepływ krwi do tkanek poniżej miejsca, gdzie została założona. Jeśli staza trwa zbyt długo (ponad 90 minut), może prowadzić do braku tlenu w tkankach, ich obumierania, a nawet konieczności amputacji kończyny.
- Uszkodzenie nerwów: Długotrwały, silny ucisk może prowadzić do uszkodzenia nerwów, czego skutkiem mogą być trwałe zaburzenia czucia lub ruchomości kończyny.
- Ryzyko powikłań przy użyciu niskiej jakości staz: Używanie tanich lub podrabianych opasek jest niebezpieczne. Może prowadzić do uszkodzenia skóry, nieskutecznego tamowania krwotoku, a nawet pogorszenia urazu, gdy sprzęt się zepsuje lub pęknie.
- Nie wolno poluzowywać ani zdejmować stazy samodzielnie: Stazę może zdjąć wyłącznie personel medyczny w warunkach szpitalnych. Poluzowanie jej przedwcześnie może spowodować gwałtowny powrót krwi do uszkodzonych tkanek i pogorszenie stanu poszkodowanego.
Staza w apteczce – praktyczne wskazówki
Pakując apteczkę na wyprawę, nie zapomnij o stazie. Przechowuj ją w łatwo dostępnym miejscu, najlepiej na wierzchu apteczki lub w zewnętrznej kieszeni plecaka. Koniecznie weź też ze sobą marker do oznaczania czasu oraz rękawiczki jednorazowe.
Naucz się używać stazy – to naprawdę ważne
Staza medyczna to niewielki, ale niezwykle ważny element wyposażenia każdego, kto uprawia sporty, podróżuje w trudne tereny lub interesuje się survivalem. Może uratować życie Tobie lub Twoim bliskim.
Nie zapominaj jednak, że staza medyczna wprawdzie ratuje życie, ale jej niewłaściwe lub przedłużone użycie niesie poważne konsekwencje zdrowotne. Należy stosować ją świadomie, zgodnie z zaleceniami i wyłącznie w sytuacjach bezpośredniego zagrożenia życia.
Zadbaj o swoją apteczkę, naucz się korzystać ze stazy i bądź gotowy na każdą sytuację, bo bezpieczeństwo zaczyna się od dobrego przygotowania.
Artykuł powstał we współpracy z TrzyPiora.pl