W artykule:
26 października obchodzony jest Światowy Dzień Walki z Otyłością. Otyłość już 50 lat temu została wpisana przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) na Międzynarodową Listę Chorób i Problemów Zdrowotnych. Według danych Instytutu Żywności i Żywienia, problem otyłości z każdym rokiem staje się większy i stanowi już prawdziwą epidemię. Co gorsza dotyczy to coraz częściej dzieci i młodzieży. Jakie skutki dla zdrowia może mieć otyłość i jak temu zapobiec?
Co to jest otyłość?
Otyłość jest chorobą wpływającą negatywnie na funkcjonowanie całego organizmu, ale nie tylko. Może być ona również przyczyną wielu innych, ciężkich schorzeń, które nawet przy późniejszej utracie wagi, mogą się dalej rozwijać.
Jakie są główne przyczyny otyłości?
Powodów jest wiele. Zaczynając od niewłaściwego sposobu odżywiania, braku aktywności fizycznej, siedzącego trybu życia, aż po predyspozycje genetyczne. W tym ostatnim kontekście warto jednak pamiętać, że predyspozycje to nie to samo co pewność zachorowania, jeśli wprowadzimy odpowiednie zmiany do naszego stylu życia, to możemy skutecznie zmniejszyć ryzyko wystąpienia otyłości.
W przypadku otyłości duże znaczenie ma także nasza kondycja psychofizyczna oraz podatność na stres, niskie poczucie własnej wartości, problemy emocjonalne, obniżony nastrój, depresja. Przyczyną otyłości mogą być też niektóre choroby (niedoczynność tarczycy, zespół Cushinga) oraz niektóre przyjmowane leki.
Jak sprawdzić, czy to już otyłość?
Stopień naszej nadwagi i otyłości możemy określić używając następujących metod:
- BMI (Body Mass Index) – to wskaźnik, dzięki któremu możemy określić w jakim przedziale znajduje się nasza obecna waga. Wskaźnik BMI oznaczamy dzieląc masę ciała w kilogramach przez wzrost w metrach do kwadratu. Wynik powyżej 25 wskazuje na nadwagę, a powyżej 30 na otyłość.
- Pomiar zawartości tkanki tłuszczowej na specjalne wadze, normy dla danego sprzętu wskażą nam z jak dużą nadwagą lub otyłością mamy do czynienia.
- Pomiar obwodu talii – mierzymy obwód brzucha w najszerszej jego części. Jeśli wartość przekracza 80 – 87 cm u kobiet i 90 – 94 cm u mężczyzn możemy mówić o nadwadze, wartości przekraczające 88 cm u kobiet i 94cm u mężczyzn mogą sugerować otyłość.
Otyłość – niekorzystne skutki dla zdrowia
Problemy z otyłością mogą prowadzić do wielu kłopotów ze zdrowiem, zarówno tym fizycznym, jak i ze sferą psychiczną.
Jakie są główne zdrowotne skutki otyłości?
- choroby układu krążenia – może powodować nadciśnienie, chorobę niedokrwienną serca, miażdżycę, podwyższony poziom cholesterolu we krwi, zawał mięśnia sercowego,
- zespół metaboliczny – obejmujący nadciśnienie tętnicze, podwyższony poziom glukozy, cholesterolu i trójglicerydów,
- choroby układu pokarmowego, takie jak choroby pęcherzyka żółciowego, zaparcia, choroby nowotworowe jelita grubego,
- cukrzyca typu 2 i insulinooporność – cukrzycy sprzyja nadwaga, większość osób chorujących na cukrzycę ma problemy z otyłością,
- problemy z oddychaniem, chrapanie, niedotlenienie organizmu,
- hemoroidy,
- kłopoty hormonalne, takie jak problemy z płodnością, nieregularne cykle miesiączkowe, PCOS (zespół policystycznych jajników), nowotwory piersi i narządów rodnych,
- problemy ze stawami, zmiany zwyrodnieniowe, bóle stawów i kręgosłupa.
Nie bez znaczenia jest również jej wpływ na sferę psychiczną. Osoby otyłe mają często zaniżone poczucie własnej wartości, poczucie braku wpływu na swoje zdrowie i wygląd, problemy w kontaktach z innymi ludźmi, rozmaite zaburzenia odżywiania.
Otyłość – jak jej przeciwdziałać?
Odpowiednia dieta
I nie mamy tu na myśli drastycznego cięcia kalorii. Chodzi nam bardziej o zdrowy sposób odżywiania: regularne i pełnowartościowe posiłki, odpowiednią ilość płynów, jedzenie dużej ilości warzyw, produkty pełnoziarniste, chude mięso i nabiał, nieunikanie śniadań.
Z diety wykluczyć powinniśmy natomiast niezdrowe przekąski, słodycze, produkty przetworzone, fast foody, produkty z mąki rafinowanej, smażone potrawy.
Właściwa dieta zależy od konkretnej osoby i najlepiej jeśli jest wprowadzona z pomocą dietetyka.
Aktywność fizyczna
Powinna być zawsze dopasowana do stanu zdrowia i kondycji danej osoby. Na początek odpowiednie będą spacery, nordic walking, basen, aqua aerobic, ale zawsze należy najpierw poradzić się lekarza i doświadczonego trenera. W przypadku skutecznej aktywności fizycznej bardzo ważna jest regularność.
Metody walki ze stresem
Aby poprawić sobie nastrój, nabrać dystansu do siebie i otaczających nas problemów, warto zadbać także o sferę psychiczną. Sprzyjają temu spotkania z przyjaciółmi, codzienne spacery, nauka odpowiedniego oddychania, techniki relaksacyjne, joga. Bardzo dobre efekty przynosi także znalezienie sobie jakiegoś hobby, skutecznie odrywa to nasz umysł od niechcianych myśli.